Interview van de Maand: Bs St. Jozef, Merkelbeek

Cultuur krijgt veel aandacht op basisschool St Jozef in Merkelbeek. Cindy de Wijs-Blaauw is onderwijsondersteuner en vertelt in het Interview van de Maand op welke bijzondere manier Basisschool St Jozef werkt aan cultuureducatie.

Werkgroepen rondom cultuur en talent, vaste uren in de week die gereserveerd zijn voor cultuur en enthousiaste reacties van leerlingen. Van Basisschool St Jozef kunnen we veel leren wanneer het aankomt op cultuureducatie. Cindy vertelt hoe ze dit aanpakken.

Jullie werken schoolbreed aan cultuur. Hoe werkt dat in de praktijk?
Qua cultuur hebben wij een andere aanpak dan anderen: we werken op basis van thema’s waar vervolgens verschillende talentlessen aan gekoppeld worden. Deze zijn gekoppeld aan de slimheden. Hier vallen onder andere onder, taalslim, zelfslim, samenslim en natuurslim. De thema’s lopen gelijk op voor alle leerlingen, van groep 1 t/m 8. Daarnaast zijn er ook projectweken. We hebben thema’s zoals de feestdagen, de gouden weken aan het begin van het schooljaar, vakantie en de wereld, maar ook het thema bouwen. En nu werken we bijvoorbeeld aan het thema verkeer. Met de werkgroep talent stimuleren we de kinderen door bijvoorbeeld knutselen, techniek en workshops. Dan doen we op vrijdagmiddag. De werkgroep cultuur houdt zich vooral bezig met externe partners. We maken hiermee een koppeling naar de werkgroep talent, oftewel: hoe kunnen we cultuur laten aansluiten bij de slimheden van de kinderen?

Burgerschap, wereldoriëntatie en cultuur is bij ons een soort driehoek geworden, die continu met elkaar in verbinding staat. De driehoek is gekoppeld aan het thema dat op dat moment actueel is. Wij hebben er bewust voor gekozen een koppeling te maken tussen deze drie gebieden; door een totaalplaatje te creëren maken we het thema zichtbaarder. Niet alleen voor de kinderen, maar ook naar de buitenwereld, zoals de ouders.

Hoe werken jullie hierin samen met Pit Cultuurwijzer?
Via Pit Cultuurwijzer, met wie we al járen samenwerken, kijken we elk jaar opnieuw naar cultuur. Vooral na de coronaperiode, waarin weinig mogelijk was, zijn we opnieuw gaan kijken naar de vraag ‘Hoe kunnen we cultuur op school verbreden en koppelen aan onze slimheden en talenten, maar ook wereldoriëntatie?’. Pit Cultuurwijzer heeft daarbij de opties voorgelegd. Wij hebben als samenwerkingspartner voor de Vrije Akademie Parkstad (VAP) gekozen voor alle projecten op cultuurgebied, omdat zij altijd een combinatie maken van intern en extern aanbod. Bij VAP leggen we onze ideeën neer: wat willen we in een jaar, en hoe kunnen we cultuur, wereldoriëntatie en talent aan elkaar koppelen?

Hoe ziet het werken aan een thema er bij jullie uit?
Cultuur is bij ons altijd wel een combinatie van extern en intern, dus workshops in huis maar bijvoorbeeld ook theatervoorstellingen buitenshuis. We hebben een opbouw vanuit de Pit Cultuurkaarten, met drie lessen in een cyclus van drie weken achter elkaar. We beginnen met informatie geven en ophalen bij de kinderen. We vragen hen wat ze al weten van een onderwerp en wat niet. Vervolgens krijgen ze de opdracht om zelf informatie op te zoeken, om voort te borduren op de basis die ze van ons gekregen hebben. In de derde week komt daar een praktijkvoorbeeld uit. Met Pit Cultuurwijzer werkt dat heel mooi samen, bij ons gaan alle cultuurlessen op deze manier met de Pit-kaartjes. Dus informeren, uitvoeren, reflecteren.

Zo hadden we vorig jaar het project Oorlog & Vrede, waarbij de kinderen in de tweede cyclus met de informatie aan de slag gingen via een speurtocht in het dorp, met oorlog als thema. Tijdens de derde les werd een begraafplaats in Brunssum bezocht. Deze lessen waren iets anders dan gebruikelijk, maar het geeft wel aan hoe VAP meedenkt en de onderwerpen laat aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Let wel, dit was met kinderen uit groep 7 & 8. De kinderen van de lagere klassen krijgen andere opdrachten rondom het thema, die meer bij hun leeftijd passen.

Dit voorbeeldproject was een pilot, maar bleek meteen een groot succes. Daarom wordt dit nu opgenomen in het vaste aanbod van VAP. Dat maakt het nu ook beschikbaar voor andere basisscholen.

Wat heeft de werkgroep cultuur jullie tot nu toe opgeleverd?
De betrokkenheid van de leraren rondom cultuur is hier zeker door toegenomen. ‘Geen tijd’ is geen excuus meer. We hebben vaste uren ingeroosterd voor cultuur: op dinsdagmiddag en vrijdagmiddag werken alle leerlingen tegelijk aan cultuur. Op dinsdag is dat ieder in zijn eigen groep, dan vinden de uitjes plaats. Bijvoorbeeld naar het theater, een kasteel of het Continuum. Op vrijdag werken we klasdoorbrekend, dus met de hele school - behalve de kleuters - samen. Vanuit de werkgroep hebben we ook andere partners aangeschreven. Zo hebben we een samenwerking met de fanfare hier uit het dorp. Op de talentmiddagen werken we samen met hen aan de muzieklessen. We werken met de schutterij uit het dorp samen (kinder OLS), en een keer per jaar komt Mad Science gratis een voorstelling geven. Hoe meer cultuur op school, hoe breder het gedragen wordt.