31 oktober 2023

Interview van de Maand: SCHUNCK bibliotheek

Kunnen jullie vertellen wat een leesconsulent precies doet?
Veerle: “Als leesconsulent willen we het leesplezier vergroten, ons doel is het juiste boek voor elk kind te vinden. Dat doen we door leerkrachten, ouders en kinderen hierin mee te nemen. Leerkrachten via inspiratiesessies en teambijeenkomsten, en ouders ontvangen we geregeld in de bieb. We hebben ook veel contact met de leescoördinator van school. Hij of zij verspreidt ons plan dan weer onder de collega’s.”
Ramona: “We werken ook vraaggericht, want elke school is in feite maatwerk. Waar ligt de behoeft van de school, waar willen ze aan werken? Dat kan bijvoorbeeld ouderbetrokkenheid zijn. Dan kijken we wat wij kunnen doen aan ondersteuning en advisering. Maar we komen ook in de klas, dan laten we aan de hand van good practices zien wat boeken in de klas kunnen doen. We willen leerkrachten inspireren om meer met boeken te doen.”

Je zou denken dat er al veel gelezen wordt in de klas..
Ramona: “Het wordt ook wel gedaan, maar het mag meer zijn. Er zijn gelukkig ook veel goede voorbeelden van leerkrachten die erg geïnteresseerd zijn. Ze weten vaak alleen niet waar ze het moeten zoeken, dan helpen we ze graag verder op weg. Er zijn ook leraren die in het bekende blijven hangen. Wij ondersteunen hen met tips en advies, en proberen hen meer out of the box te laten denken.”
Veerle vult aan: “Vrij lezen staat op het rooster. Maar wij vinden: als je het dan toch moet doen, probeer het dan ook zo leuk mogelijk te maken. Niet alle kinderen zitten graag met hun neus in de boeken. Door een kleine aanpassing met een werkvorm, wat vooral even een gedachteswitch is, maak je het die andere momenten in de week ook leuker. Als kinderen eenmaal het boek hebben dat ze graag lezen en die leeskilometers gaan maken, dan komt begrijpend lezen, spelling, taal en dergelijke ook vanzelf aan de orde.”

Hoe werken jullie samen met Pit Cultuurwijzer?
Veerle: “Een van de pijlers van Pit Cultuurwijzer is leesplezier. Als er behoefte aan deskundigheidsbevordering is, of er is – zoals laatst – een netwerkbijeenkomst met als thema leesplezier, dan zijn wij aanwezig als culturele partner. Wij beantwoorden dan vragen op het gebied van lezen.”
Ramona: “We leren steeds meer van en over elkaar. Zo kwam ik er laatst achter dat Pit Cultuurwijzer ook met het voortgezet onderwijs samenwerkt. Op zo’n moment zitten we even samen voor een overleg. Het is goed om van elkaar te weten waar we mee bezig zijn; we komen tenslotte in dezelfde scholen. Bovendien kun je cultuureducatie en leesplezier mooi samenbrengen. Wat wij met een leescoördinator op school bespreken, pakken zij weer op met een cultuurcoördinator. Dus daar kunnen we mooie samenwerkingen in vinden.”

Hoe ziet zo’n samenwerking eruit?
Veerle: “We sluiten met boeken aan op grootschalige cultuurprojecten. Bij een kunstproject zoeken we bijvoorbeeld inspirerende boeken, zoals ‘Hoe schilder je?’. Als je al schoolbreed met het thema bezig bent, kunnen boeken een mooie aanvulling zijn. Dan leren ze ook dat ze niet altijd het internet op hoeven voor achtergrondinformatie.”
Ramona: “Lezen hangt nauw samen met cultuur. Zo is poëzie ook een vorm van kunst. Dat zie je ook terug in de leerlijn literatuur van SCHUNCK, dat is echt een overlap tussen de velden. Er zit poëzie in, verhalenbundels, sprookjes enzovoorts.”

Waarom is lezen belangrijk binnen cultuureducatie?
Ramona: “Lezen is de basis van alles. Daarmee plant je het zaadje om verder te gaan: als je eenmaal begint met lezen, rol je makkelijker van het ene boek in het andere. Het speelt en belangrijke rol in cultuur, net als bij kunst bekijk je de wereld op een andere manier. Je leert reflecteren, en dat helpt weer om verder te komen in het leven.”
Veerle: “Eens per jaar worden de Zilveren Griffels en Penselen uitgereikt. Dat zijn voor ons ook mooie momenten om cultuureducatie te laten aanhaken. Bij de griffels kan het mooie gespreksstof opleveren wanneer je samen hetzelfde verhaal leest. De een pikt er andere dingen uit dan de ander. Bij de penselen gaat het om de illustraties, dat sluit weer meer aan bij creativiteit en cultuur.”

Wat zijn jullie doelen wat cultuureducatie betreft?
Veerle: “We willen nog meer de verbinding opzoeken en als één geheel opereren, in plaats van náást elkaar.”
Ramona: “Je kunt leesplezier niet los zien van cultuureducatie. Het algemene doel is om zoveel mogelijk mensen in het onderwijs te enthousiasmeren voor boeken. We zouden graag zien dat op elke school een leescultuur ontstaat, met de leraar als rolmodel voor lezen.”

Is er een specifiek traject of moment waar jullie trots op zijn?
Ramona: “Poeh, dat zijn er veel!” Veerle lacht: “Dus dat is een goed teken!”
Ramona: “Het is sowieso leuk als je in een klas bent geweest en de kinderen zijn superenthousiast. Maar ik vind het nog leuker als ik toevallig in de bibliotheek ben en ik kinderen zie die ik van een school ken, die dan zelf op zoek naar boeken zijn. Dat ze daadwerkelijk naar de bieb komen, vind ik geweldig.”
Veerle vult aan: “Ik was laatst bij een klas in het speciaal onderwijs waar een leerling - die tot voor kort nooit las - drie boeken op haar tafeltje had liggen. Ze was helemaal gelukkig. Dat geeft de drive om ermee verder te gaan.”

Tot slot: waarom is cultuur volgens jullie zo belangrijk?
Ramona: “Cultuur verrijkt je leven. We komen op scholen waar kinderen nooit met hun ouders naar het theater, museum of bieb gaan. Als ze daar dan aan mogen proeven dan verruimt dat hun blik zo ontzettend veel. Ze ontwikkelen hun smaak.”
Veerle: “Wij kunnen daar dan met boeken weer mooi op aansluiten. Kinderen weten vaak niet dat er over elk mogelijk onderwerp wel een boek is geschreven. Dat maakt het leuk!”
Ramona: “Dat plezier, daar gaat het om. Als je dan toch moet lezen, laten we het dan zo leuk mogelijk maken. Gelukkig is daarin al veel verbeterd. Waar wij vroeger Jan Wolkers en Gerard Reve moesten lezen, waarmee ons het plezier soms verging, mogen kinderen nu kiezen. Of het nu Mocro Maffia, Harry Potter of Manga stripboeken zijn. Als ze maar gaan lezen.”